Het Steen | noAarchitecten

The eventful construction history of Het Steen lies at the basis of the design. After centuries of being part of the city walls, the collection of buildings acquired a freestanding character around 1890 after the straightening of the Scheldt, known as Het Steen of Antwerp. 
In order to restore the strong character of the freestanding castle, invented in the 19th century, we replaced the extension from the 1950s, which did not register in this story. It offers the opportunity to strengthen the different aspects – history, passage, landmark.
We are making one building in which different layers of time are reconciled.The typical characteristics of a castle – stone walls with cut-outs, bay windows, niches, rising and falling eaves and towers – form the elements of a contemporary extension.
The facades are made of brick in colours that follow the palette of the old natural stone castle wall. The dark base with the lighter stones in the upper layers – a result of different natural stones used in the building phases over the centuries and patina – are carried over into the extension, albeit with a very gradual gradient. Together with artist Pieter Vermeersch, the final colour gradient was determined through a careful selection of bricks and extensive full-scale testing. The brickwork is supplemented with architectural concrete for important elements in the facades, such as window frames and eaves. The closed nature of the new wall at quayside level fits in perfectly with the urgent protection against rising water levels and becomes part of the Sigma Plan.

The interiors are characterised by sober materials: brick walls, natural stone or wood floors. Generous staircases connect the whole. Traditional elements such as fireplaces and bay windows create a delicate and intimate atmosphere, which also allows for easy integration of contemporary technical installations. The windows frame the imposing views and the window sills invite you to sit and watch.
Het Steen is now a tourist reception and visitor centre. In the old part, the long and layered history and character of the city by the river is explained. In the extension, a departure hall for the cruises, also a multifunctional hall, will be located below; at the main entrance, the reception area will be continued on the 1st floor; the roof will be a public roof terrace, accessible from inside and from the tower with public access to the Noorderterrace. The building is conceived for the long term. Just as its use has often changed over time, the history of Steen will not end with it.

[NL]

De bewogen bouwgeschiedenis van Het Steen ligt aan de basis van het ontwerp. Na eeuwenlang onderdeel te zijn geweest van de stadsmuren, kreeg de verzameling gebouwen rond 1890 een vrijstaand karakter na het rechttrekken van de Schelde, bekend als Het Steen van Antwerpen.

Om het sterke karakter van het vrijstaande kasteel uit de 19e eeuw te herstellen, vervingen we de uitbreiding uit de jaren 1950, die niet in dit verhaal was opgenomen. Het biedt de mogelijkheid om de verschillende aspecten - geschiedenis, doorgang, herkenningspunt - te versterken.

De typische kenmerken van een kasteel - stenen muren met uitsparingen, erkers, nissen, op- en aflopende dakranden en torens - vormen de elementen van een hedendaagse uitbreiding.

De gevels zijn gemaakt van baksteen in kleuren die het palet van de oude natuurstenen kasteelmuur volgen. De donkere basis met de lichtere stenen in de bovenste lagen - een resultaat van verschillende natuurstenen die door de eeuwen heen in de bouwfasen zijn gebruikt en patina - worden doorgetrokken in de uitbreiding, zij het met een zeer geleidelijk verloop. Samen met kunstenaar Pieter Vermeersch werd het uiteindelijke kleurverloop bepaald door een zorgvuldige selectie van bakstenen en uitgebreide tests op ware grootte. Het metselwerk is aangevuld met architectonisch beton voor belangrijke elementen in de gevels, zoals raamkozijnen en dakranden. Het gesloten karakter van de nieuwe muur op kadehoogte past perfect in de dringende behoeften van de werf.

De interieurs worden gekenmerkt door sobere materialen: bakstenen muren, natuursteen of houten vloeren. Royale trappen verbinden het geheel. Traditionele elementen zoals open haarden en erkers creëren een delicate en intieme sfeer, waardoor hedendaagse technische installaties gemakkelijk kunnen worden geïntegreerd. De ramen omlijsten het imposante uitzicht en de vensterbanken nodigen uit tot zitten en kijken.

Het Steen is nu een ontvangst- en bezoekerscentrum voor toeristen. In het oude gedeelte wordt de lange en gelaagde geschiedenis en het karakter van de stad aan de rivier uitgelegd. In de uitbreiding komt beneden een vertrekhal voor de rondvaarten, ook een multifunctionele hal; bij de hoofdingang wordt de receptie op de 1e verdieping voortgezet; het dak wordt een openbaar dakterras, toegankelijk van binnenuit en vanuit de toren met publieke toegang tot het Noorderterras. Het gebouw is ontworpen voor de lange termijn. Net zoals het gebruik in de loop der tijd vaak is veranderd, zal de geschiedenis van Steen niet eindigen met het gebouw.

Lead Architects: An Fonteyne, Jitse van den Berg, Philippe Viérin

Photography Credits: Kim Zwarts (http://www.kimzwarts.com/)